Búsqueda jerárquica
Búsqueda alfabética
Diccionario de Toponimia Histórica
-
-
Toponimia histórica de la península ibérica, Baleares y Canarias
- + Accidente geográfico
- + Ceca
-
-
Demarcación territorial
- + Colonizaciones
-
-
Época prerromana
-
Época prerromana: territorios
- Asturia
- Ausetania
- Autrigonia
- Baeturia celticorum
- Baeturia turdulorum
- Bargusia y Bergistania
- Bastetania
- Bastulia
- Beronia
- Caristia
- Carpetania
- + Celtiberia
- Ceretania
- Cessetania
- Conia
- Contestania
- Edetania
- Gallaecia
- Iacetania
- Ilercavonia
- Ilergetia
- Indiketia
- Layetania
- Lobetania
- Lusitania
- Mastia
- Olcadia
- Oretania
- Regio Cantabrorum
- Sedetania
- Suessetania
- Tartessos
- Turboletia
- Turdetania
- Turdulia
- Turmogia
- Vaccea
- Vardulia
- Vasconia
- Vettonia
-
Época prerromana: poblaciones
- Acinipo
- Aeso
- Alaun
- Amaia
- Amallobriga
- Andelos
- Anticaria
- Aracillum
- Arbucala
- Arcobriga
- Arsa
- Arse
- Arunda
- Asso
- Asta
- Astigi
- Ategua
- Aurgi
- Ausa
- Baecula
- Baedunia
- Barkeno
- Basti (1)
- Belia
- Beligiom
- Bergidum
- Bilbilis
- Bletisama
- Bolskan
- Brigaecium
- Bursao
- Camarica
- Cara
- Carbula
- Castulo
- Cauca
- Caura
- Celsa
- Cesse
- Comeniaca
- Consabura
- Contrebia Belaisca
- Contrebia Carbica
- Contrebia Leucada
- Dactonium
- Detumo
- Ebora (1)
- Edeta
- Epora
- Erkauika
- Fornacis
- Gebala
- Gella
- Iaka
- Iaspis
- Ibolka
- Ieso
- Igabrum
- Iliberri
- Ilici
- Ilipa Magna
- Ilipla
- Iliturgi
- Ilorci
- Iltirta
- Ilturo
- Ilunum
- Ilurcis
- Ilurco
- Intercatia
- Iptuci
- Isturgi
- Ituci
- Kaiskata
- Kalakorikos
- Karmo
- Kelin
- Kolounioku
- Lacilbis
- Lacipo
- Lacobriga
- Laelia
- Laminium
- Lancia
- Lascuta
- Libisosa
- Lobetum
- Lucentum
- Lybia
- Masilva
- Mellaria
- Mentesa Bastitanorum
- Mentesa Oretanorum
- Mirobriga celticorum
- Munda
- Munigua
- Myrtilis
- Nabrissa
- Nertobriga (2)
- Noega Ucesia
- Numancia
- Obila
- Obulcula
- Ocilis
- Ocuri
- Olisipo
- Onoba
- Oretum
- Orippo
- Oscua
- Ostippo
- Paelontium
- Pallantia
- Pintia
- Pisoraca
- Pompaelo
- Portus Amanum
- Portus Artabrum
- Rauda
- Rubricata
- Sacili
- Saetabis
- Salacia
- Salaria
- Salionca
- Salmantica
- Saltuie
- Segeda
- Segia
- Segisama
- Segontia
- Segoviam
- Sellium
- Septimanca
- Sergotia Lanca
- Siarum
- Sisapo
- Subur
- Tamusia
- Termes
- Titulciam
- Toletum
- Tritium
- Tucci (1)
- Tucci (2)
- Tugia
- Turgalium
- Turiasu
- Tutugi
- Ucia
- Ucubi
- Ugia
- Ulia
- Urci
- Urso
- Uxama Argaela
- Uxama Barca
- Vadinia
- Vareia
- Veleia
- Veluca
- Viminacium
- Vindeleia
- Virovesca
- Visontium
-
Época prerromana: territorios
-
-
Época romana
-
Época romana: organización administrativa y territorial
-
Época romana: Conventos
- Conventus Astigitanus
- Conventus Asturum
- Conventus Bracarum
- Conventus Caesaraugustanus
- Conventus Carthaginensis
- Conventus Cluniensis
- Conventus Cordubensis
- Conventus Emeritensis
- Conventus Gaditanus
- Conventus Hispalensis
- Conventus Lucensis
- Conventus Pacensis
- Conventus Scallabitanus
- Conventus Tarraconensis
- Época romana: Provincias
-
Época romana: Conventos
-
Época romana: poblaciones
- Abdera
- Acci
- Acinipo
- Aeminium
- Aeso
- Alba
- Albocela
- Amaia
- Amallobriga
- Ammaia
- Andelos
- Anticaria
- Aquae Bilbilitanorum
- Aquae Calidae (1)
- Aquae Calidae (2)
- Aquae Celenae
- Aquae Oreginae
- Aquae Quarquernae
- Aquae Voconae
- Aracaeli
- Aracillum
- Arcobriga
- Arriaca
- Arsa
- Arucci
- Arunda
- Arva
- Assegonia
- Asso
- Astigi
- Asturica Augusta
- Ategua
- Augusta Emerita
- Augustobriga (1)
- Augustobriga (2)
- Aurgi
- Auria
- Ausa
- Avia
- Axati
- Baecula
- Baedunia
- Baelo Claudia
- Baesippo
- Baesuri
- Baetulo
- Baitia
- Balsa
- Balsio
- Barbesula
- Barcino
- Baria
- Basti (1)
- Begastri
- Belia
- Bergidum Flavium
- Bilbilis
- Bituris
- Blanda
- Bletisama
- Bracara Augusta
- Brigaecium
- Brutobriga
- Bursao
- Caesaraugusta
- Caesarina Augusta Asido
- Caesarobriga
- Caetobriga
- Calagurris Iulia Nassica
- Calpurniana
- Camala
- Camarica
- Canania
- Capara
- Cara
- Caranico
- Carbula
- Carcuvium
- Carissa
- Carmo
- Carteia
- Carthago Nova
- Cascantum
- Castra Caecilia
- Castra Servilia
- Castrum Album
- Castulo
- Cauca
- Caura
- Caurium
- Celsa
- Celti
- Civitas Bocchoritana
- Civitas Igaeditanorum
- Civitas Maggaviensium
- Clunia
- Coeliobriga
- Collipo
- Colonia Patricia
- Comeniaca
- Complutum
- Conimbriga
- Consabura
- Contrebia Leucada
- Contributa Iulia Ugultunia
- Corticata
- Curiga
- Dactonium
- Deobriga
- Dertosa
- Dessobriga
- Detumo
- Dianium
- Ebora (1)
- Ebora (2)
- Ebusus
- Egara
- Eliocroca
- Emporiae
- Epora
- Ercavica
- Flaviobriga
- Flavionavia
- Flavium Brigantium
- Fornacis
- Forum Bibalorum
- Forum Gigurrorum
- Forum Limicorum
- Gades
- Gallica Flavia
- Gebala
- Gella
- Gerunda
- Graccurris
- Hasta Regina
- Hispalis
- Iacca
- Iamna
- Iaspis
- Ieso
- Igabrum
- Ildum
- Ilerda
- Iliberri
- Ilici
- Ilipa Magna
- Ilipla
- Iliturgi
- Ilorci
- Ilunum
- Ilurco
- Iluro
- Interamnium Flavium
- Intercatia
- Iptuci
- Iria Flavia
- Isturgi
- Italica
- Ituci
- Ituci Virtus Iulia
- Iturissa
- Iulia Libica
- Iulia Traducta
- Iuliobriga
- Iulipa
- Labitolosa
- Lacilbis
- Lacimurga Constantia Iulia
- Lacipo
- Lacobriga
- Laelia
- Lama
- Laminium
- Lancia
- Lascuta
- Legio VII Gemina
- Libisosa
- Lucentum
- Lucus Asturum
- Lucus Augusta
- Lybia
- Mago
- Malaca
- Mantua Carpetanorum
- Mariana
- Masilva
- Mellaria
- Mentesa Bastitanorum
- Mentesa Oretanorum
- Metellinum
- Mirobriga celticorum
- Mirobriga turdulorum
- Mirobriga vettonum
- Munigua
- Murgis
- Muscaria
- Myrtilis
- Nabrissa
- Naeva
- Nemetobriga
- Nertobriga (2)
- Noega Ucesia
- Norba
- Numancia
- Oba (1)
- Obila
- Obulco
- Obulcula
- Ocelo Duri
- Ocilis
- Octaviolca
- Ocuri
- Oeasso
- Oligitum
- Olisipo
- Olontigi
- Onoba
- Oretum
- Orippo
- Osca
- Oscua
- Osset Iulia Constantia
- Ossonoba
- Ostippo
- Pallantia
- Palma
- Pax Iulia
- Petavonium
- Pintia
- Pisoraca
- Pollentia
- Pompaelo
- Pons Neviae
- Porta Augusta
- Portus Blendium
- Portus Ilicitanus
- Portus Veseiasueca
- Portus Victoriae Iuliobrigensium
- Rauda
- Reginam
- Rubricata
- Rusticiana
- Sacili
- Saguntia
- Saguntum
- Saitabi Augustanorum
- Salacia
- Salaria
- Salionca
- Salmantica
- Salpesa
- Saltiga
- Sanisera
- Scallabis
- Segia
- Segida
- Segisa
- Segisama
- Segisamo
- Segisamonculum
- Segobriga
- Segontia
- Segoviam
- Sel
- Sellium
- Sentice
- Septimanca
- Sergotia Lanca
- Seria Fama Iulia
- Serpa
- Sexi Firmun Iulium
- Siarum
- Singilia Barba
- Sisapo
- Solia
- Subur
- Suel
- Suestasium
- Tarraca
- Tarraco
- Termes
- Titulciam
- Toletum
- Tritium
- Tritium Magallum
- Tucci (2)
- Tugia
- Tullonium
- Turgalium
- Turiaso
- Turobriga
- Tutugi
- Ucia
- Ucubi
- Ugia
- Ulia
- Urci
- Urso
- Uttaris
- Uxama Argaela
- Uxama Barca
- Vadinia
- Valentia
- Valeria
- Vareia
- Veleia
- Veluca
- Ventippo
- Vergi
- Vergilia
- Viatia
- Vico Aquario
- Viminacium
- Vindeleia
- Virovesca
- Visontium
- Nertobriga (1)
-
Época romana: organización administrativa y territorial
- + Antigüedad Tardía
-
-
Edad Media
-
Edad Media: al-Ándalus
-
al-Andalus: organización administrativa y territorial
-
Coras
- Kura de al-Yazira
- Kura de Balansiya
- Kura de Baya
- Kura de Fahs al-Ballut
- Kura de Firris
- Kura de Ilbira
- Kura de Isbiliya
- Kura de Istiyya
- Kura de Labla
- Kura de Madinat-al-Zahra
- Kura de Madinat Salim
- Kura de Marida
- Kura de Mawrur
- Kura de Qabra
- Kura de Qarmuna
- Kura de Qurtuba
- Kura de Rayya
- Kura de Santabariyya
- Kura de Saraqusta
- Kura de Siduna
- Kura de Takurunna
- Kura de Tudmir
- Kura de Tulaytula
- Kura de Uksunuba
- Kura de Yayyan
- Marcas
-
Taifas
- Taifa de al-Bunt
- Taifa de al-Mariyya
- Taifa de al-Sahla
- Taifa de al-Yazira
- Taifa de Arkus
- Taifa de Balansiya
- Taifa de Batalyaws
- Taifa de Daniya
- Taifa de Garnata
- Taifa de Isbiliya
- Taifa de Labla
- Taifa de Malaqa
- Taifa de Mawrur
- Taifa de Mayurqa
- Taifa de Mirtula
- Taifa de Mursiya
- Taifa de Qarmuna
- Taifa de Qurtuba
- Taifa de Runda
- Taifa de Saltis
- Taifa de Saraqusta
- Taifa de Silb
- Taifa de Tulaytula
- Taifa de Turtusa
- Taifa de Uksunuba
- Taifa de Wilba
-
Coras
-
al-Andalus: poblaciones
- 'Abla
- 'Adra
- Afraga
- Alagun
- al-Bunt
- Alfahmin
- al-Fajjar
- al-Faray
- al-Hamma
- al-Karas
- al-Lusana
- al-Ma'din
- Al-Manara
- al-Mariyya
- al-Mudawwar
- al-Munakkab
- al-Munastir
- al-Qabdaq
- al-Qantara
- al-Qasr
- al-Ulya
- al-Yazirat al-Jadra
- Andusar
- Antaqira
- Antasiya
- Arkabiqa
- Arkus
- Arsiduna
- Aryuna
- Awrus
- Baguh
- Balagi
- Balansiya
- Balat Suf
- Balira
- Ballis
- Banu Basir
- Barbastur
- Barbitaniya
- Barya
- Basir
- Bask
- Baso
- Basta
- Batalyaws
- Batirna
- Baya
- Bayra
- Bayyana (1)
- Bayyana (2)
- Bayyasa
- Bilsid
- Biqasro
- Bitraws
- Bubastar
- Bulay
- Bulkuna
- Buriyyana
- Bursana
- Dalaya
- Daniya
- Daruqa
- Finyana
- Firris
- Gafiq
- Garnata
- Gawyan
- Hamdan
- Hisn Asar
- Ilbas
- Ilbira
- Isbiliya
- Istabba
- Istibuna
- Istiyya
- Itaba
- Itaniya
- Iyyuh
- Kanbaniya
- Karkabuliya
- Labb
- Labla
- Laqant
- Laqwar
- Larida
- Lawra
- Lawsa
- Lukk
- Luqrusan
- Lurqa
- Madallin
- Madinat al-Faray
- Madinat al-Zahra
- Madinat Ils
- Madinat Salim
- Maguna
- Makada
- Malaqa
- Malila
- Malwanda
- Mantisa
- Marida
- Marsana
- Martus
- Mawrur
- Mayrit
- Mayurqa
- Miknasa
- Minurqa
- Mirtula
- Mulâ
- Mulina
- Munt Sun
- Murbitar
- Mursiya
- Muwil
- Orit
- Qabra
- Qadis
- Qadrit
- Qal'at 'Abd al-Salam
- Qal'at al-Hanas
- Qal'at Ayyub
- Qal'at Jalifa
- Qal'at Jawlan
- Qal'at Rabah
- Qal'at Yabir
- Qal'at Yahsub
- Qalamusa
- Qalsana
- Qanit
- Qannis
- Qannit
- Qansayar
- Qarmuna
- Qartama
- Qartasana
- Qartayana
- Qasb
- Qasr Abi Danis
- Qasras
- Qasr Bunayra
- Qastalla
- Qastuluna
- Qasturis
- Qayaris
- Qulayayra
- Qulinbriya
- Qunka
- Quriya
- Qurtuba
- Qusantaniya
- Qustantina
- Qutanda
- Rikla
- Runda
- Ruta
- Sabta
- Saltis
- Salubinya
- Saluqa (1)
- Saluqa (2)
- Santafila
- Santa Mariya al-Garb
- Santa Mariya al-Sarq
- Santara
- Santarin
- Santayila
- Saqubriga
- Saqura
- Saraqusta
- Sariqa
- Saris
- Saris Siduna
- Satiba
- Sawdar
- Sibrana
- Siduna
- Sigunsa (1)
- Sigunsa (2)
- Silb
- Simana
- Siyasa
- Subilis
- Subrub
- Suhayl
- Surita
- Tabira
- Talabira
- Talamanka
- Taliqa
- Talyata
- Tarasuna
- Tarif
- Tawtana
- Tirwal
- Tulaytula
- Turtusa
- Turyillo
- Tutila
- Ubbada
- Ulisibuna
- Umm Gazala
- Unda
- Uqlis
- Uriyula
- Uruyuba
- Usuna
- Wabda
- Wadi As
- Walamu
- Wasqa
- Wilba
- Yabal al-Uyun
- Yabel Tariq
- Yabisa
- Yabura
- Yayyan
- Yazira
- Yazirat Suqar
-
al-Andalus: organización administrativa y territorial
-
Edad Media: Reinos cristianos
-
Reinos cristianos: poblaciones
- Abela
- Acrimonte
- Ainssa
- Albarrazim
- Alcalá del Río Xorquera
- Alcalá Sidonia
- Alcaniz
- Alcoriza
- Alcuezar
- Alfambre
- Algezira
- Almaçora
- Almanssa
- Amaia
- Ambelli
- Annyon
- Aurense
- Ayerb
- Azhela
- Balagarii
- Barbasto
- Bejer
- Belgit
- Belmonte de Usurbil
- Benabente
- Berdum
- Binelaroç
- Borga
- Brania Ossaria
- Briuega
- Burgo de San Justo
- Cabeça Mesada
- Cadret
- Calatayub
- Camfranc
- Cantavellam
- Çaragoça
- Castellot
- Castiel de Cabras
- Castro Coiança
- Castro Xeriz
- Catim
- Ciutat de Mallorques
- Compostella
- Çorita
- Cuevas de Avenroman
- Cuylera
- Daroce
- Elizarra
- Elxe
- Exea
- Exerica
- Exivert
- Figerola
- Forcajo
- Fragua
- Fuente Alvilla
- Gibolhoder
- Guadalfayara
- Guermos
- Guesca
- Heznalcázar
- Hinojosos de la Orden
- Hundarribia
- Irunia
- Jacca
- Jahen
- Lamota
- Lebrissa
- Logronio
- Luco
- Lussia
- Magalon
- Maidrit
- Malle
- Melgar de Suso
- Monreal de Hariza
- Monreal de Iciar
- Monson
- Muell
- Murçia
- Nagara
- Novellas
- Nubles
- Olith
- Oluia
- Onia
- Oriola
- Orte
- Ossuna
- Palenciola
- Peñahora
- Pharagosa
- Pobla de Ixar
- Polpiç
- Ponte de Arga
- Quintanar
- Riccla
- Riu de les Truites
- Sahelices
- Salamera
- Saldania
- Sangosa
- San Jayme
- San Martín de Iraurgui
- Santa María
- Santa María del Puerto
- Sant Fagund
- Sepulvega
- Tafaila
- Tarassona
- Terich
- Tuexa
- Turol
- Tutela
- Uncastello
- Urdiella
- Valdelor
- Venaçal
- Veseo
- Vilafamez
- Villa de Alcalá
- Villa de la Riba
- Villa de Medina
- Villaescusa
- Villa Malefa
- Villamayor
- Villa Real
- Villareal de San Nicolás de Orio
- Villaviçençie
- Xelsa
- Xerez
- Xorquera
- Yniesta
- Reinos cristianos: territorios
-
Reinos cristianos: poblaciones
-
Edad Media: al-Ándalus
- + Denominaciones históricas
Término: Ilipa Magna
Definición
Importante ciudad de la Turdetania* identificada con un extenso yacimiento arqueológico y su correspondiente necrópolis bajo la actual población de Alcalá del Río (Sevilla). Ciudad citada de forma frecuente por las fuentes clásicas. Estrabón ("Geografía", III, 2, 2-3 y III, 5, 9) la sitúa cercana al río "Baetis" (v. Baetis flumen*) y destaca su carácter portuario en relación con el comercio de los metales. Plinio ("Nat. Hist.", III, 11) la denomina "Ilpa" y dice que es un "oppidum" del Conventus Hispalensis*. Ptolomeo ("Geografía", II, 3) la incluye en la Turdetania con el nombre de "Ilipa Magna". Polibio ("Historia", XI, 20, 4) y Tito Livio ("Ab urbe condita", XXXV, 1, 11) mencionan la ciudad en relación con la batalla que tuvo lugar en sus inmediaciones entre Publio Cornelio Escipión y el ejército cartaginés en el 209 a.C., de la que salió victorioso el primero y supuso el comienzo de la romanización del sitio. En el "Ravennate" (314, 17) se cita el lugar como "mansio" "Hilita". Ilipa es un enclave de indudable importancia estratégica, sobre un cerro bordeado por el río Guadalquivir y el arroyo Casanchas. Atendiendo a la paleotopografía, la ciudad de Ilipa estaría situada muy próxima a la desembocadura del río, por encima del Aljarafe, y en una zona posiblemente lacustre. Esta condición geográfica permitió el establecimiento de un área portuaria y el control efectivo sobre el comercio en esta zona del río. La fecha de ocupación más antigua es del s. VIII a. C. y es posible su relación con la colonia fenicia de Spal*. Parece ser que la concesión jurídico-administrativa de municipio se produce bajo César, aunque no faltan autores que opinan que fue en época de Augusto, adscribiéndose su población a la tribu Galeria. Durante la República Ilipa fue sede permanente de una guarnición militar con carácter defensivo, además de uno de los centros de recaudación de impuestos sobre la circulación de mercancías, especialmente de productos agrícolas y mineros. En tiempos de Augusto la ocupación del territorio creció considerablemente, con la construcción de numerosas villas por el "ager ilipense" dedicadas a explotaciones agropecuarias Durante todo el Imperio el "portus ilipensis" fue un puerto de trasbordo y de control fiscal de las mercancías por parte de funcionarios imperiales. En relación con la ciudad está la ceca* de Ilipa* que emite moneda desde la primera mitad del s. II hasta el s. I a.C., de iconografía claramente púnica y leyenda latina ILIPA o ILIPENSE.
es
Referencias bibliográficas
[Arroyo Aparicio, F. (2010), p. 481]
[Fernández Flores, A. y Rodríguez Azogues, A. (2007)]
[García Bellido, Mª. P. y Blázquez, C. (2001), vol. II, p. 181]
[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/home.html (2016), (s.v. ILIPA), (s.v. ILIPA MAGNA)]
[Roldán Hervás, J. M. (dir.) (2006), pp. 494-495]
[Vives Escudero, A. (1980), t. 3, p. 87]
Términos no descriptores
Hilipa
es
Illipa
es
Ilpa
es
Silpa
es